آیا استخدام آموزش و پرورش شرط معدل دارد؟ بخشنامه 1404

یکی از سوالات متداول داوطلبان این است که آیا استخدام آموزش و پرورش شرط معدل دارد؟ در سال‌های گذشته، شرط معدل برای ورود به این نهاد آموزشی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود، به‌طوری که شرط معدل کارشناسی برای استخدام آموزش و پرورش حداقل ۱۴ در نظر گرفته می‌شد. اما بر اساس آخرین اطلاعیه هسته گزینش آموزش و پرورش، تغییراتی در این زمینه ایجاد شده است.

طبق بخشنامه جدید، شرط معدل برای استخدام در آموزش و پرورش از این پس حذف شده و دیگر داوطلبان نیازی به نگرانی در خصوص معدل خود ندارند. این تغییر در راستای سیاست‌های جدید این نهاد برای ایجاد فرصت‌های برابر برای تمامی متقاضیان صورت گرفته است. در این مقاله به بررسی جزئیات این بخشنامه و تأثیر آن بر روند استخدام در آموزش و پرورش خواهیم پرداخت.

بخشنامه جدید شرط معدل برای استخدام آموزش و پرورش 1404

در سال 1400، به‌دلیل شکایتی که از سوی برخی افراد علیه نهادهای دولتی در دیوان عدالت اداری مطرح شد، موضوع شرط معدل در آزمون استخدامی آموزش و پرورش و سایر دستگاه‌های دولتی مورد بررسی قرار گرفت. در متن این شکایت، استناد به اصل 28 و بند 2 اصل 44 قانون اساسی کشور شد که بیان می‌کند شرط معدل در آزمون‌های استخدامی برخلاف قانون است و باعث تضییع حقوق متقاضیان می‌شود.

پس از بررسی‌های لازم، هیأت عمومی دیوان عدالت اداری رأی داد که شرط معدل در ماده 42 قانون مدیریت خدمات کشوری درج نشده است. به جای آن، تحصیلات دانشگاهی یا معادل آن به‌عنوان شرط اصلی برای استخدام در نظر گرفته می‌شود. بر این اساس، تعیین شرط معدل از سوی دستگاه‌های اجرایی غیرقانونی اعلام شد.

این تصمیم به‌ویژه با توجه به رأی‌های پیشین هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه‌های 64 و 735) که در تاریخ‌های 21 فروردین 1400 و 22 خرداد 1400 صادر شد، مورد تایید قرار گرفت. در این رأی‌ها، شرط معدل به عنوان عاملی برای ایجاد تبعیض میان داوطلبانی که مدرک تحصیلی خود را مطابق با ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اخذ کرده‌اند، شناخته شد.

در نهایت، این تغییرات بر اساس این اصل که صلاحیت افراد در آزمون استخدامی باید صرفاً از طریق آزمون کتبی و مصاحبه سنجیده شود، مورد تایید قرار گرفت. به‌این‌ترتیب، شرط معدل دیگر نیازی به آزمون‌های استخدامی ندارد و برای داوطلبان فرصت‌های بیشتری برای جذب در نهادهای دولتی فراهم می‌شود.

شرایط استخدام معلم در آموزش و پرورش بدون شرط معدل

حذف شرط معدل در روند استخدامی جدید آموزش و پرورش به این معنی نیست که فرآیند استخدام به راحتی انجام می‌شود. برای استخدام در آموزش و پرورش، داوطلبان باید شرایط عمومی و اختصاصی خاصی را داشته باشند. در ادامه به بررسی این شرایط می‌پردازیم:

شرایط عمومی استخدام معلم آموزش و پرورش

• تنها افراد با تابعیت ایرانی می‌توانند در آزمون‌های استخدامی آموزش و پرورش شرکت کنند.
• داوطلبان باید از نظر جسمی و روانی سالم باشند و از نظر پزشکی و بهداشتی تایید شوند. این تاییدیه از سوی سازمان بهداشت یا سایر مراجع پزشکی معتبر صادر می‌شود.
• افراد باید سوءپیشینه قضائی نداشته باشند. این مورد به‌ویژه برای کسانی که در زمینه‌های حساس یا با کودکان کار می‌کنند از اهمیت بالایی برخوردار است.
• داوطلبان باید دارای مدرک تحصیلی کارشناسی یا معادل آن در رشته‌های مرتبط با آموزش و پرورش باشند.
• حد اقل سن استخدام آموزش و پرورش 22 سال و حداکثر 40 سال است.

شرایط اختصاصی استخدام معلم آموزش و پرورش

• داوطلبان باید در آزمون کتبی استخدامی آموزش و پرورش شرکت کنند که شامل سوالات تخصصی در رشته مربوطه و سوالات عمومی مانند اطلاعات عمومی، زبان فارسی، و توانمندی‌های عمومی است.
• پس از قبولی در آزمون کتبی، داوطلبان باید در مصاحبه تخصصی و شخصیتی شرکت کنند. در این مصاحبه، توانایی‌های فرد در مدیریت کلاس، آموزش مفاهیم و رابطه با دانش‌آموزان سنجیده می‌شود.
• پس از قبولی در آزمون و مصاحبه، داوطلبان باید دوره‌های آموزشی و کارآموزی را برای آموزش مهارت‌های تدریس و مدیریت کلاس سپری کنند.
• داشتن سابقه تدریس یا تجربه کاری در مدارس دولتی می‌تواند امتیاز ویژه‌ای برای داوطلبان باشد، هرچند که در بسیاری از موارد برای استخدام جدید، این مورد الزامی نیست.

مدرک تحصیلی قابل قبول برای استخدام در آموزش و پرورش

برای استخدام معلم در آموزش و پرورش، مدارک تحصیلی خاصی مورد نیاز است. این مدارک بسته به شرایط و مقطع تحصیلی متفاوت است، به طور کلی مدرک تحصیلی مورد نیاز برای معلم شدن در پایه های مختلف به شرح زیر است:

استخدام معلم با مدرک تحصیلی غیررسمی یا مدارک معادل

در صورتی که داوطلبان برای استخدام معلم در آموزش و پرورش دارای مدارک تحصیلی غیررسمی یا مدارک معادل باشند، می‌توانند همچنان شانس خود را برای ورود به این حرفه امتحان کنند. البته در این موارد، روند و شرایط خاصی برای پذیرش وجود دارد که باید به آن توجه کرد.

شرایط پذیرش مدارک معادل به برای استخدام آموزش و پرورش

• داوطلبانی که مدرک تحصیلی آن‌ها از دانشگاه‌های غیرمجاز یا غیر معتبر است، نمی‌توانند در فرآیند استخدام آموزش و پرورش شرکت کنند. مدارک تحصیلی باید از دانشگاه‌های معتبر و مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران صادر شده باشد.
• در صورتی که داوطلب مدرک معادل را از موسسات غیررسمی یا مراکز آموزشی که دارای مجوز رسمی نیستند دریافت کرده باشد، امکان استخدام در آموزش و پرورش وجود ندارد، مگر اینکه این مدارک توسط وزارت علوم و تحقیقات به رسمیت شناخته شود.
• اگر داوطلبی مدرک تحصیلی خود را از دانشگاه‌های خارج از کشور دریافت کرده باشد، پس از ترجمه، این مدارک باید توسط وزارت علوم یا وزارت بهداشت مورد تایید قرار گیرد تا داوطلب بتواند برای استخدام معلم در آموزش و پرورش درخواست دهد.

آخرین بخشنامه حقوق معلمان آموزش و پرورش

حقوق معلمان ابتدایی در آموزش و پرورش بسته به عوامل مختلفی مانند پایه تحصیلی، رتبه بندی معلم، سابقه کار و مدرک تحصیلی متغیر است. سخنگوی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده است که میانگین حقوق معلمان ۱۶ میلیون و ۴۲۰ هزار تومان است که این مبلغ بدون احتساب اضافه‌کاری و برای ۲۴ ساعت تدریس در هفته محاسبه شده است. در حال حاضر، متوسط فیش حقوقی یک معلم ابتدایی به شرح زیر است:

جمع بندی

در سال ۱۴۰۰، به‌دنبال شکایتی در دیوان عدالت اداری، شرط معدل برای استخدام در آموزش و پرورش و دیگر دستگاه‌های دولتی حذف شد. دیوان عدالت اداری اعلام کرد که شرط معدل برخلاف قانون است و ایجاد تبعیض می‌کند. بر اساس این تصمیم، تحصیلات دانشگاهی به‌عنوان شرط اصلی استخدام در نظر گرفته شد و دیگر نیازی به شرط معدل در آزمون‌های استخدامی نیست. این تغییر به داوطلبان فرصت‌های بیشتری برای شرکت در آزمون‌های استخدامی و جذب در نهادهای دولتی فراهم می‌آورد.