تفسیر آزمایش چکاپ کامل بدن

دانستن تفسیر آزمایش چکاپ کامل به شما کمک می کند که مشکل یا کمبود ویتامین خود را تشخیص دهید و بدانید که باید به چه پزشکی برای درمان یا تجویز داروی مورد نیاز خود مراجعه کنید. بنابراین مهم است که بتوانید تفسیر آزمایش چکاپ کامل را بدانید. در ادامه به بیان محدوده ی نرمال هر پارامتر می پردازیم و برای شما بیان می کنیم کاهش یا افزایش از این محدوده چه مشکلاتی را در هر مورد برای بدن شما ایجاد می کند.

مهمترین شاخص ها در تفسیر آزمایش چکاپ کامل چیست؟

چند ستون اساسی در تفسیر آزمایش خون وجود دارد که شامل “محدوده طبیعی” و “مقادیر مشاهده شده” و “مقادیر مرجع” است. که مقایسه ی این ستون ها نشان میدهد که چقدر در محدوده ی نرمال هستید و چقدر بدن شما سالم و سلامت است. همچنین ستون محدوده ی مرجع نیز وجود دارد.

محدوده مرجع چیست؟

نتایج آزمایش‌های آزمایشگاهی به روش‌های مختلفی گزارش می‌شوند. برخی از نتایج به صورت عدد هستند. اما چگونه می‌دانید که این عدد به چه معناست؟

محدوده مرجع مجموعه‌ای از اعداد است که بالاترین و پایین‌ترین حد محدوده نتایجی هستند که طبیعی در نظر گرفته می‌شوند. این محدوده‌ها بر اساس نتایج آزمایش گروه‌های بزرگی از افراد سالم تعیین شده‌اند.

برای انجام چکاپ در مجهزترین مرکز چکاپ تهران اینجا کلیک کنید.

تفسیر آزمایش خون

1- شمارش کامل خون (CBC)

آزمایش CBC داده‌های مهمی در مورد اجزای خون شما ارائه می‌دهد.

هموگلوبین (Hb): ظرفیت حمل اکسیژن را اندازه‌گیری می‌کند. سطوح پایین نشان‌دهنده کم‌خونی باشد.

-> محدوده طبیعی: ۱۳.۸-۱۷.۲ گرم در دسی‌لیتر (مردان)، ۱۲.۱-۱۵.۱ گرم در دسی‌لیتر (زنان).

گلبول‌های سفید خون (WBC): تعداد بالای WBC نشان‌دهنده عفونت است، در حالی که تعداد پایین آن نشان‌دهنده نقص سیستم ایمنی باشد.

-> محدوده طبیعی: ۴۵۰۰-۱۱۰۰۰ سلول در میکرولیتر.

پلاکت‌ها: برای لخته شدن خون بسیار مهم هستند، تعداد غیرطبیعی آنها می‌تواند نشان‌دهنده اختلالات خونی باشد.

-> محدوده طبیعی: ۱۵۰۰۰۰-۴۵۰۰۰۰ در میکرولیتر.

بسته های ویژه چکاپ سلامتی را اینجا مشاهده کنید.

2-سطح قند خون

بررسی سطح قند خون برای تشخیص دیابت، به ویژه در کشوری مانند ایران که دیابت در آن شایع است، حیاتی است.

قند خون ناشتا (FBS) -> محدوده طبیعی: ۷۰-۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر.

قند خون پس از غذا (PPBS): قند خونی که پس از غذا اندازه‌گیری می‌شود. -> محدوده طبیعی: کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر.

3-پروفایل لیپید

این آزمایش کلسترول و تری‌گلیسیرید را برای ارزیابی خطر بیماری قلبی اندازه‌گیری می‌کند.

کلسترول کل: سطح بالای آن خطر مشکلات قلبی عروقی را افزایش میدهد. باید کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد.

LDL (کلسترول بد): برای جلوگیری از انسداد شریان‌ها باید پایین نگه داشته شود. سطح ایده‌آل آن زیر ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است.

HDL (کلسترول خوب): به حذف کلسترول اضافی از شریان‌ها کمک می‌کند. سطح بالای ۶۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر مطلوب است.

تری‌گلیسیرید: سطح بالای آن با خطر بیماری قلبی و دیابت مربوط است. باید زیر ۱۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد.

4- آزمایش‌های عملکرد کبد (LFT)

کبد شما یک عضو قدرتمند است که در سم‌زدایی و متابولیسم بدن نقش دارد.

آلانین ترانس‌آمیناز (ALT): آنزیم‌هایی که نشان دهنده آسیب یا التهاب کبد هستند و سلامت کبد را نشان میدهد

-> محدوده طبیعی: کمتر از ۵۶ واحد در لیتر.

آسپارتات ترانس آمیناز (AST): یکی دیگر از نشانگرهای آنزیمی برای سلامت کبد-> محدوده طبیعی: <40 واحد در لیتر.

بیلی روبین: سطح بالای آن نشان دهنده زردی یا بیماری کبد است. این پارامتر رنگدانه‌های صفراوی را اندازه‌گیری می‌کند.
-> محدوده طبیعی: 0.1-1.2 میلی‌گرم در دسی‌لیتر.

آلبومین: پروتئینی که توسط کبد تولید می‌شود؛ سطح پایین آن ممکن است نشان دهنده سوء تغذیه یا بیماری مزمن باشد.

5-آزمایش‌های عملکرد کلیه (KFT)

سلامت کلیه برای دفع سموم و تعادل هیدراتاسیون بسیار حیاتی و مهمند.

کراتینین: نشان دهنده توانایی فیلتراسیون کلیه است -> محدوده طبیعی: 0.6-1.2 میلی‌گرم در دسی‌لیتر.

نیتروژن اوره خون (BUN): نشان دهنده متابولیسم پروتئین است. سطح بالای آن نشان دهنده اختلال در عملکرد کلیه است.
-> محدوده طبیعی: 7-20 میلی‌گرم در دسی‌لیتر.

eGFR (میزان فیلتراسیون گلومرولی تخمینی): یک نشانگر حیاتی برای سلامت کلیه است.

تفسیر آزمایش ادار

ادرار، فرآیندهای متابولیک بدن را منعکس می‌کند، زیرا حاوی انواع مواد زائد است. تجزیه و تحلیل نشانگرهای آزمایش ادرار برای اندازه‌گیری عملکرد اندام‌ها، شناسایی بیماری‌ها و نظارت بر درمان اهمیت دارد.

مواردی که در ادار بررسی می شود، شامل دیابت شیرین، دیابت بی‌مزه، کتوز، عفونت‌های دستگاه ادراری و مشکلات کبد، کلیه و مجاری صفراوی است. همچنین به تشخیص هماچوری و سایر مشکلات مرتبط با بارداری در مراحل اولیه کمک می‌کند.

بسته های ویژه چکاپ سلامتی را اینجا مشاهده کنید.

1- لکوسیت (LEU)

وجود لکوسیت در ادرار و بررسی آن اهمیت دارد.

محدوده مرجع: وجود ندارد یا 10-25 Leu/µL.

نتیجه منفی: < 25 Leu/µL، نشان دهنده عدم وجود لکوسیتوری است. با این حال، غلظت بالای گلوکز، پروتئین یا اسید اسکوربیک ممکن است باعث منفی کاذب شود.

اهمیت بالینی: لکوسیتوری نشان دهنده عفونت دستگاه ادراری یا مثانه است. همچنین تعداد گلبول‌های سفید خون در ادرار، عفونت مثانه را تشخیص می‌دهد.

2- نیتریت (NIT)

نیتریت معمولاً در ادرار وجود ندارد؛ فقط زمانی تشخیص داده می‌شود که باکتری‌های گرم منفی وجود داشته باشند و تبدیل نیترات به نیتریت رخ دهد. برای ارزیابی سطح نیتریت، نمونه‌های ادرار باید حداقل پس از ۳.۵ ساعت در مثانه باشند.

محدوده مرجع: منفی (<0.06 میلی‌گرم در دسی‌لیتر).

نتیجه مثبت: ≥ 0.06 میلی‌گرم در دسی‌لیتر، نشان دهنده عفونت دستگاه ادراری است که معمولاً توسط باکتری‌های گرم منفی ایجاد می‌شود. علاوه بر این، نمونه‌های آلوده که برای مدت طولانی آزمایش نشده‌اند، ممکن است منجر به مثبت کاذب شوند.

3- پروتئین (PRO)

افرادی که عملکرد کلیه طبیعی دارند، پروتئین کمی در ادرار خود دارند یا اصلاً پروتئینی ندارند (به شکل آلبومین و گلوبولین).

محدوده مرجع: منفی یا ناچیز (≤ ۱۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا ≤ ۰.۱ گرم در لیتر).

نتیجه منفی (۰.۰ تا ۴.۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر) عدم وجود آلبومین را نشان می‌دهد

اهمیت بالینی: پروتئینوری مداوم نشان دهنده اختلال عملکرد کلیه، پره اکلامپسی یا شرایط سیستمیک مانند فشار خون بالا یا نارسایی قلبی است. تعیین مقدار دقیق از طریق جمع آوری ادار 24 ساعته انجام میشود.

4-گلوکز (GLU)

به طور معمول، گلوکز در ادرار وجود ندارد زیرا به طور کامل در لوله‌های پروگزیمال بازجذب می‌شود.

محدوده مرجع: 0-100 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (معمول در بارداری).

نتیجه منفی به معنای عدم وجود غیرطبیعی گلوکز در ادرار است. بیماران دیابتی برای ارزیابی دقیق تر به این آزمایش نیاز دارند.

نتیجه مثبت نشان‌دهنده خطر ابتلا به دیابت ناشی از بیماری کلیوی، دیابت شیرین، بیماری توبولار کلیوی، پانکراتیت، مصرف بیش از حد قند، عفونت، یا سایر بیماری هاست.

این آزمایش ممکن است در صورت مصرف آنتی‌بیوتیک مثبت کاذب باشد. نتایج منفی کاذب زمانی ایجاد می‌شوند که بیمار سطح بالایی از اسید اسکوربیک و کتون در ادرار خود داشته باشد.

5-کتون‌ها (KET)

ادرار به طور کلی حاوی کتون‌های نسبتاً کمی است. افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده، کمبود انسولین دارند، بنابراین سلول‌های آنها قادر به استفاده از گلوکز به عنوان منبع انرژی نیستند و در عوض باید به منابع دیگری، عمدتاً اسیدهای چرب، تکیه کنند. این اسیدهای چرب، اجسام کتون تولید می‌کنند. در نتیجه، کتون‌ها در ادرار ظاهر می‌شوند تا به تشخیص دیابت و ارزیابی بیماری‌هایی که باعث کتواسیدوز می‌شوند، کمک کنند.

این آزمایش بر اساس اصول قانونی انجام می‌شود و شاخص کتون مجاز آن 2.5-5 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (0.25-0.5 میلی‌مول در لیتر) است.

نتیجه منفی طبیعی است و نیازی به آزمایش اضافی نیست.

نتیجه مثبت نشان دهنده خطر بالای دیابت، اعتیاد به الکل، تب یا اسهال یا پس از بیهوشی است.

6-بیلی‌روبین (BIL)

وجود غیرطبیعی بیلی‌روبین در ادرار نشان دهنده احتمال بیماری کبد یا بیماری سیستم صفراوی است (که از ورود بیلی‌روبین به جریان خون، فیلتر شدن از طریق کلیه‌ها و دفع در ادرار جلوگیری می‌کند).

محدوده مرجع: <0.2 – 0.4 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (3.4 – 6.8 میلی‌مول در لیتر).

7-خون (BLD)

وجود خون در ادار نشان‌دهنده آسیب‌شناسی دستگاه ادراری یا کلیوی باشد. شاخص مجاز: ۰.۰۱۵-۰.۰۶۲ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا ۵-۱۰ Ery/UL.

نتیجه منفی طبیعی است،
نتیجه مثبت باید با سایر نتایج آزمایش ترکیب شود تا تشخیص داده شود. نتیجه مثبت مداوم در افراد بالای ۴۰ سال ممکن است به دلیل سرطان دستگاه ادراری (سرطان مثانه، کارسینوم سلول کلیوی) باشد.

8- اسید اسکوربیک (ASC)

وقتی نتیجه ۲۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر اسید اسکوربیک در ادرار باشد، آزمایش مثبت است؛ در غیر این صورت، منفی است.

شاخص مجاز از ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا ۰.۲۸ تا ۰.۵۶ میلی‌مول در لیتر متغیر است.

9- وزن مخصوص ادرار

وزن مخصوص ادرار به ارزیابی توانایی کلیه در تغلیظ و رقیق‌سازی کمک می‌کند. وزن مخصوص ادرار طبیعی حدود ۱.۰۰۵ تا ۱.۰۳۰ است.

افزایش وزن مخصوص ادرار با کم آبی بدن، استفراغ مکرر، دیابت، اسهال حاد، استفراغ مکرر، تب و… مربوط است.

کاهش وزن مخصوص ادرار با آب اضافی (اختلال عملکرد کلیه، سندرم آلدوسترون) مرتبط است.

10- بررسی pH ادار

pH ادرار اطلاعاتی در مورد وضعیت اسید-باز بیمار ارائه می‌دهد. pH طبیعی بین ۵.۰ تا ۷.۰ است.

ادرار قلیایی (pH > ۷.۰) می‌تواند زمانی رخ دهد که بیمار سبزیجات زیادی مصرف کند و عفونت‌های دستگاه ادراری، عفونت‌های کلیوی یا عفونت‌های مثانه داشته باشد.

ادرار اسیدی (pH < ۵.۰) می‌تواند زمانی رخ دهد که بیمار گوشت زیادی مصرف کند، ورزش کند یا اسهال حاد، سوء تغذیه یا اختلالات متابولیک در دیابت داشته باشد.